Chắp cánh tình yêu đọc sách cho con giữa thời đại 4.0

Astrid Lindgren từng nói: “Tuổi thơ không có sách – sẽ là không có tuổi thơ. Điều đó giống như bị đuổi khỏi nơi thần kỳ mà con có thể tới và tìm được niềm vui quý hiếm nhất”.

Trẻ em ngày nay bị/được tiếp xúc với những thứ tinh vi, phức tạp từ rất sớm do ảnh hưởng của nền văn hóa công nghiệp hóa, hiện đại hóa giữa thời đại 4.0 - những điều khiến trẻ nhanh chóng khắc ghi những bản tin quảng cáo, tên tuổi các nhãn hàng... Giờ đây, phải chăng, trao tặng con những trang sách hay là cách mà ba mẹ có thể trả lại tuổi thơ cho con và hỗ trợ con trưởng thành một cách lành mạnh.

Biết rằng, chúng ta không thể nuôi dạy trẻ trong một môi trường lý tưởng tuyệt đối. Tuy nhiên, những bậc làm cha mẹ có thể chọn nhặt một cách kỹ lưỡng những “chất liệu cuộc sống” cho trẻ tiếp xúc mỗi ngày. Ba mẹ có thể hiểu rằng, những gì được coi là bình thường ngày nay không có nghĩa là chúng đều lành mạnh. Chẳng hạn như xem các chương trình tivi có tính bạo lực, trẻ dễ hấp thụ các thông điệp trên tivi và thậm chí cả các biển hiệu quảng cáo thông qua các ấn tượng giác quan của chúng. Thậm chí, tivi còn ảnh hưởng đến sự phát triển mắt và khả năng nói của trẻ. Chính sự thụ động khi coi tivi sẽ đi ngược lại với xu hướng hoạt bát, thích hoạt động tự nhiên của trẻ. Điều này cũng đi ngược lại với mục đích, mong muốn con khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần và lớn lên trong môi trường lành mạnh của ba mẹ.

Ngày nay, hành trình kiếm tìm những trang sách mang lại giá trị đích thực cho con cũng không mấy dễ dàng, thậm chí còn có rất nhiều khó khăn. Thế nhưng, ba mẹ có thể tận dụng chính những ưu việt của thời đại công nghệ 4.0 để chắp cánh tình yêu đọc sách cho con. Thay vì để con tiếp cận với luồng thông tin tiêu cực, lãng phí trên các thiết bị điện tử, ba mẹ có thể chuẩn bị và đồng hành cùng con khám phá những điều tích cực, thú vị ngay chính trên những thiết bị đó thông qua kho sách điện tử đa dạng, phong phú.

Câu hỏi đặt ra: Ba mẹ làm thế nào để con có thể thu nhận được tối đa những ích lợi trên những thiết bị điện tử? Đúng thời điểm; Đúng thứ con cần; Đúng thời lượng; Đúng nhịp điệu là những điều mà ba mẹ có thể chuẩn bị và hỗ trợ con kịp thời.

Đúng thời điểm: Mỗi cây có quá trình sinh trưởng của riêng mình: nảy mầm, phát triển và trưởng thành. Ở giai đoạn nảy mầm, cần đến độ ẩm đất phù hợp, ánh sáng vừa đủ, tránh xa các loài vật gây hại cho hạt… Sang giai đoạn phát triển, cây đã có rễ, thân, cành, lá nên cần nhiều dinh dưỡng trong đất...Tương tự như vậy, ở mỗi độ tuổi và các cấp độ đọc khác nhau, con cần những cuốn sách có lượng Từ vựng, cấu trúc Ngữ pháp, hình ảnh minh họa phù hợp khác nhau. Ba mẹ có thể quan sát và trải nghiệm cùng con để xác định con đang ở cấp độ Tập đọc; Biết đọc hay Đọc thông để trao cho con những thứ theo đúng thời điểm con cần.

Đúng thứ con cần: Khi con khát nước thì việc ba mẹ trao đồ ăn cho con quả là không hợp lý phải không ba mẹ? Ba mẹ có thể dựa theo độ tuổi, hiểu được sở thích, thế mạnh của con để cung cấp cho con đúng thứ con cần. Điều này có ý nghĩa rất lớn với con, đây là sự thấu hiểu, nâng đỡ, hỗ trợ con để con có thể bộc lộ và phát huy tối đa năng lực, sở trường đặc biệt của mình. Đôi khi, những điều ba mẹ nghĩ là tốt nhưng lại không phải thứ con cần. Bởi vậy, việc dành thời gian để quan sát, lắng nghe và chia sẻ cùng con là việc cần thiết của ba mẹ.

Đúng thời lượng: Ở độ tuổi của trẻ, con chưa ý thức được những tác động tiêu cực của các ứng dụng công nghệ tới bản thân mình và ba mẹ sẽ là người tạo ra những lá chắn bảo vệ con trước khi chúng chạm tới con. Quản lý được thời gian con sử dụng các thiết bị điện tử và hỗ trợ con thiết lập, điều chỉnh trình độ sách phù hợp theo khả năng đọc, sở thích và lịch sử đọc hiện tại của con là những việc làm ba mẹ cùng con tận hưởng được tối đa ích lợi của công nghệ 4.0 và bảo vệ con khỏi những nguy hại có thể xảy đến với con khi con chưa có sự hiểu biết đầy đủ, trưởng thành.

Đúng nhịp điệu: Từ việc thấu hiểu được các giai đoạn trong hành trình trưởng thành của con, ba mẹ có thể nhận ra và trao cho con đúng thứ mà con cần. Công việc đó mới dừng lại ở việc “truyền lửa”, làm sao để duy trì và giữ được “ngọn lửa tình yêu đọc sách” trong con? Bình minh con thức giấc, đêm về con ngủ ngon; Mỗi nhịp hít vào con mang theo sự sống, hi vọng; Mỗi nhịp thở ra, con cho qua những lo lắng, muộn phiền...Đây chính là nhịp điệu cuộc sống đang dưỡng nuôi cơ thể con mỗi ngày. Để chăm sóc, vun trồng khu vườn nội tâm con, ba mẹ có thể cùng con xây dựng nhịp điệu đọc sách phù hợp cho con. Ba mẹ nhẹ nhàng đưa con vào giấc ngủ êm đềm mỗi buổi tối bằng những lời kể chuyện thì thầm và khơi dậy niềm đam mê khám phá và khả năng sáng tạo của con vào mỗi buổi sớm mai với những cuốn sách trên thiết bị điện tử thông minh…

Khi bình tâm nghĩ về sứ mệnh của mình, ba mẹ nhận ra nhiệm vụ chính của ba mẹ với trẻ nhỏ là bảo vệ chúng và là hình mẫu tốt cho con noi theo. Trẻ sẽ nhận và hấp thu tất cả những gì chúng trải nghiệm cuộc sống xung quanh mình. Bất kể môi trường sống của trẻ là gì sẽ trở thành một phần trong bé. Bất kể điều gì tồn tại trong trẻ sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của bé. Bằng việc ảnh hưởng tích cực đến con, ba mẹ đang bắt đầu tác động đến cuộc sống của những thế hệ tương lai sau này.