Tin tức & Sự kiện

GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN SỰ MỘNG TƯỞNG VÀ TRÍ TRƯỞNG TƯỢNG Ở TRẺ

Einstein nói rằng:  

“Logic sẽ đưa chúng ta từ điểm A đến điểm B. Trí tưởng tượng sẽ đưa ta đi khắp mọi nơi”.

Từ 2,5 – 5 tuổi, hai khả năng mới xuất hiện sự mộng tưởng và trí nhớ trẻ con. Sự mộng tưởng là nên nền tảng của trí tưởng tượng. Trẻ bắt đầu có khả năng ghi nhớ, khi chúng nhìn thấy một đồ vật, trải nghiệm hoặc chứng kiến một hiện tượng, sự việc… bộ não trẻ bắt đầu lưu lại một cách rời rạc không có thứ tự thời gian và không gian; và với sự mộng tưởng trẻ biến tất cả những đồ vật, con người..mọi thứ xung quanh mình trở thành những thứ mà trẻ đang tưởng tượng bên trong bé một cách chắp nối, tự phát, thay đổi liên tục.

Trong giai đoạn này, trẻ cần hấp thụ ngôn ngữ,  khi vốn từ vựng của trẻ tăng lên, thì khả năng trải nghiệm cho trẻ cũng tăng lên. Để hỗ trợ cho việc nuôi dưỡng sự mộng tưởng và gia tăng khả năng ghi nhớ, cũng như việc gia tăng vốn từ; trẻ cần được nghe kể chuyện, được đọc sách, được nghe đọc thơ và trải nghiệm thực tế. Những câu truyện, những bài thơ được đọc đi đọc lại nhiều lần đến khi trẻ thuộc lòng hoặc bố mẹ sẽ sử dụng từ vựng mới đó trong nhiều ngữ cảnh khác nhau để trẻ hiểu và vận dụng đúng ý nghĩa của từ mới được học.

Người lớn cần liên kết nội dung, ngôn ngữ trong truyện, thơ với cuộc sống đời thực bằng cách cho trẻ xem, cho trẻ trải nghiệm, cho trẻ tiếp xúc thì việc tiếp nhận mới tối ưu và hiệu quả. Và bố mẹ đừng nản lòng, hay cho rằng trẻ thiếu tập trung, khi trẻ mau chán vì giai đoạn này, trẻ dễ dàng bị kích bởi các tác nhân bên ngoài, trẻ háo hức muốn khám phá tất cả mọi thứ xung quanh, vốn là mọi thứ xung quanh quá mới mẻ với trẻ mà.

Ví dụ về sự mộng tưởng:

Trẻ đang cầm khúc gỗ, trẻ có thể tưởng tượng đó là ly kem socola ngon lành, rồi nhanh chóng tưởng tượng khúc gỗ thành con thuyền, hoặc ổ bánh mỳ có nhiều ớt, rất cay; việc này diễn ra khi trẻ đã trải nghiệm, đã được nhìn thấy ly kem socola, bánh mỳ, hay con thuyền như thế nào. Hay bé đang ở Hồng Kông, thì lái máy bay đi ăn sáng ở Mỹ, đi siêu thị ở Singapore, đi bơi ở Hội An…

Một ví dụ khác về học từ vựng liên kết với sự mộng tưởng, và trải nghiệm thực tế:

Khi ta đọc bài thơ “Chú sâu ham ăn” cho trẻ, có từ “bò lúc lắc lúc lắc”, nếu trẻ được nhìn thấy một con sâu bò, và ăn ngoài thực tế, trẻ sẽ khắc ghi hình ảnh và cách thức bò của chú sâu, và khi trẻ chơi, khúc gỗ sẽ trở thành chú sâu bò lúc lắc như trẻ đã quan sát; hoặc có thể bố/mẹ đóng vai là một con sâu bò lúc lắc bò lúc lắc, cũng có thể bố mẹ lấy khúc gỗ giả làm con sâu và cho khúc gỗ bò lúc lắc...mục đích là giới thiệu cho trẻ từ mới, và làm cho trẻ hiểu thế nào là “bò lúc lắc, bò lúc lắc”, và sau đó trẻ sẽ chơi với “chú sâu bò lúc lắc bò lúc lắc”

Từ 5 tuổi đến 9 tuổi, trí tưởng tượng và việc chơi có kế hoạch. Trí tưởng tượng là nền tảng của sự sáng tạo. Trong độ tuổi này, trẻ ghi nhớ đồ vật, sự vật, sự kiện…một cách chi tiết, đầy đủ thời gian và không gian. Trẻ có thể tưởng tượng ra một kịch bản, lên kế hoạch cho kịch bản và bắt đầu chơi, không giống như lúc nhỏ, trẻ chơi theo kịch bản đã nghĩ ra, và có thêm vài chi tiết sáng tạo để kế hoạch chơi phong phú, nhưng trẻ không dễ dàng thay đổi kế hoạch chơi chóng vánh như trước. Ngôn ngữ trẻ trở nên thuần thục, trẻ có thể diễn đạt tất cả suy nghĩ, ý tưởng của mình, thảo luận trao đổi với nhóm bạn.

Trong giai đoạn này, sau khi nghe một câu truyện, hay sau khi đọc truyện trẻ có thể chơi lại, diễn lại câu truyện đó mà không bị rào cản bởi hình ảnh. Khi trẻ đọc một câu truyện cổ tích, trí tưởng tượng sẽ giúp trẻ xây một toàn lâu đài, một cánh rừng bị phù phép; ai sẽ làm hoàng tử, ai sẽ làm công chúa và ai sẽ là phù thuỷ, và chúng say sưa chơi với kịch bản đến khi nào chán thì thôi. Cũng như khi trẻ đọc sách về phi thuyền, trẻ sẽ là phi hành gia và bay lên không trung. Trẻ sẽ tìm kiếm thông tin để hoàn thiện những hình ảnh trong đầu và bắt đầu tưởng tượng, bắt đầu chơi. Trong giai đoạn này, sách là một phần không thể thiếu trong đời sống của trẻ.

- Tác giả: Trần Thị Thanh Huyền – Hiệu trưởng trường Mầm non Sunflower -