Hướng dẫn sử dụng sách đánh vần tiếng Anh
Trẻ em có sử dụng sách đánh vần tiếng Anh hay không? Đây là một câu hỏi mà nhiều phụ huynh quan tâm, bởi đây là một kỹ năng quan trọng trong quá trình học tiếng Anh. Ở nhiều quốc gia phát triển, việc bắt đầu sớm cho trẻ học đánh vần từ bảng chữ cái được coi là cần thiết để giúp phát triển khả năng ngôn ngữ và giao tiếp. Vậy, tại sao việc này lại quan trọng và nên bắt đầu khi nào? Hãy cùng Umbalena tìm hiểu nhé!
Trẻ em có nên học đánh vần tiếng Anh hay không?
Việc bắt đầu cho trẻ học đánh vần chữ cái tiếng Anh từ khi nào là một câu hỏi được rất nhiều người quan tâm. Ở nước ngoài, trẻ em thường được giới thiệu với bảng chữ cái và các kỹ năng đánh vần từ rất sớm. Các chuyên gia ngôn ngữ cho rằng đây là một bước quan trọng giúp trẻ dễ dàng học giao tiếp bằng tiếng Anh. Do đó, việc học đánh vần chuẩn là vô cùng cần thiết.
Thời điểm tốt nhất để bắt đầu học đánh vần tiếng Anh là khi trẻ mới bắt đầu làm quen với bảng chữ cái. Ba mẹ không cần lo lắng rằng trẻ quá nhỏ sẽ gặp khó khăn trong việc này. Các nghiên cứu khoa học cho thấy, từ 3 tuổi trở lên, não bộ của trẻ phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là trong lĩnh vực ngôn ngữ. Đây là giai đoạn mà trẻ có khả năng tiếp thu thông tin rất nhanh chóng.
Việc học đánh vần tiếng Anh từ đầu mang lại nhiều lợi ích cho trẻ:
- Giúp trẻ đọc nhanh và chính xác hơn, với khả năng phân tích âm tiết và sửa lỗi phát âm.
- Hỗ trợ trẻ sử dụng từ điển để học từ vựng và đọc hiểu chính xác hơn.
- Giúp trẻ hiểu quy trình hình thành câu từ và cải thiện khả năng nói.
- Khi trẻ nắm vững quy tắc đánh vần, họ có thể nói tiếng Anh tự nhiên và mượt mà hơn.
- Phát âm chính xác cũng giúp trẻ cải thiện khả năng nghe và hiểu tiếng Anh.
- Việc này không chỉ giúp trẻ học tiếng Anh mà còn tạo nền tảng vững chắc cho các kỹ năng ngôn ngữ trong tương lai.
Thời điểm tốt nhất để bắt đầu học đánh vần là khi trẻ mới bắt đầu làm quen chữ cái
Cách học đánh vần tiếng Anh cho trẻ
Quy tắc đánh vần tiếng Anh thường dựa trên bảng phiên âm quốc tế IPA, bao gồm các thành phần như phụ âm, nguyên âm, trọng âm, âm đôi và âm đuôi.
Phương pháp học đánh vần tiếng Anh: Cách đánh vần phụ âm
Mỗi thành phần này có những cách đánh vần khác nhau trong tiếng Anh. Ví dụ, phụ âm được phân loại thành 24 âm trong bảng chữ cái tiếng Anh, là những âm thanh mà khí từ thanh quản đến môi bị cản trở.
Cách đánh vần phụ âm hữu thanh (voiced sounds)
/b/: Được tạo ra bằng cách mím chặt môi, sau đó bật mạnh âm thanh, dây thanh quản rung.
- Bad /bæd/: tệ
- Body /ˈbɑːdi/: thân thể
- Boat /bəʊt/: con thuyền
/ɡ/: Phần sau lưỡi nâng lên chạm vào ngạc mềm, kết hợp với dây thanh quản rung.
- Girl /ɡɜːrl/: cô gái
- Egg /eɡ/: quả trứng
- Pig /pɪɡ/: con heo
/v/: Hàm trên chạm nhẹ vào môi dưới, dây thanh quản rung.
- Voice /vɔɪs/: âm thanh
- View /vjuː/: trông thấy
- Have /həv/: có
/z/: Lưỡi đặt nhẹ lên hàm trên, khí thoát ra từ lưỡi và lợi kết hợp với rung thanh quản.
- Music /ˈmjuːzɪk/: âm nhạc
- Zoo /zuː/: sở thú
- Zero /ˈzɪrəʊ/: số không
/d/: Đầu lưỡi chạm vào phần lợi của hàm trên, dây thanh quản rung lên kết hợp với sự chuyển động của răng, môi, lưỡi và luồng khí thoát ra.
- Dog /dɔːɡ/: con chó
- Bad /bæd/: tệ
- Need /niːd/: cần
/dʒ/: Môi tròn, chu về phía trước.
- Job /dʒɑːb/: công việc
- Orange /ˈɔːrɪndʒ/: quả cam
/ð/: Đầu lưỡi để giữa hai hàm răng, sau đó để luồng khí thoát ra giữa hai hàm răng và lưỡi, rung thanh quản.
- This /ðɪs/: điều này, đây
- They /ðeɪ/: họ
- Brother /ˈbrʌðər/: anh trai
/ʒ/: Môi tròn, hơi chu ra hướng về phía trước, nâng mặt trước của lưỡi chạm vào hàm trên kết hợp với rung thanh quản.
- Television /ˈtelɪvɪʒn/: tivi
- Vision /ˈvɪʒn/: tầm nhìn
Các quy tắc này giúp cho việc học và phát âm các từ tiếng Anh trở nên dễ dàng và chính xác hơn.
Phụ âm được phân loại thành 24 âm trong bảng chữ cái tiếng Anh
Dạy bé đánh vần tiếng Anh: Cách đánh vần phụ âm vô thanh (unvoiced sounds)
Để dạy bé đánh vần tiếng Anh, cụ thể là các âm vô thanh như /p/, /f/, /s/, /ʃ/, /k/, /t/, /θ/, và /tʃ/, bạn có thể áp dụng các ví dụ và mô tả của bạn như sau:
- /p/: Hướng dẫn bé mím chặt môi, chặn luồng khí trong miệng, rồi bật mạnh ra để phát âm như trong từ "pet" (/pet/).
- /f/: Giảng cho bé đặt môi dưới chạm nhẹ vào hàm trên, và phát âm bằng luồng hơi phát ra từ kẽ hở giữa răng trên và môi dưới, ví dụ như "feel" (/fiːl/).
- /s/: Hướng dẫn bé cong lưỡi chạm vào hàm trên, rung thanh quản, và môi mở rộng hoàn toàn, như trong từ "sing" (/sɪŋ/).
- /ʃ/: Môi hơi chu ra hướng về phía trước, dáng môi tròn, nâng phần trước của lưỡi chạm vào hàm trên, ví dụ như "ship" (/ʃɪp/).
- /k/: Hướng dẫn bé phần sau lưỡi nâng lên chạm vào ngạc mềm, sau đó hạ thấp để luồng khí bật ra, như trong từ "car" (/kɑːr/).
- /t/: Đầu lưỡi chạm vào phần lợi của hàm trên, sau đó khi bật khí ra, lưỡi sẽ chạm vào răng cửa, như trong từ "tell" (/tel/).
- /θ/: Hướng dẫn bé đặt đầu lưỡi giữa hai hàm răng, và để khí thoát ra giữa hai hàm răng và răng, như trong từ "think" (/θɪŋk/).
- /tʃ/: Giảng cho bé phát âm giống như /tr/ trong tiếng Việt, môi hơi tròn và chu về phía trước, như trong từ "choose" (/tʃuːz/).
Bạn có thể sử dụng các từ ví dụ như bạn đã cung cấp để giúp bé hiểu và luyện tập các âm này một cách hiệu quả.
Đánh vần âm vô thanh khá khó đối với trẻ em
Học đánh vần tiếng Anh: Cách đánh vần một số phụ âm còn lại
Đây là các phụ âm khác trong tiếng Anh và các ví dụ đi kèm:
- /m/: Phát âm giống như âm /m/ trong tiếng Việt, với khí thoát ra qua đường mũi, ví dụ như "mom" (/mɑːm/).
- /ŋ/: Cuống lưỡi nâng lên chạm vào phía trên ngạc cứng. Khí thoát ra từ mũi và thanh quản rung, như trong từ "sing" (/sɪŋ/) hay "evening" (/ˈiːvnɪŋ/).
- /l/: Cong lưỡi chạm vào hàm trên, rung thanh quản, môi mở rộng hoàn toàn, như trong từ "people" (/ˈpiːpl/) hay "like" (/laɪk/).
- /j/: Nâng phần trước của lưỡi gần ngạc cứng, đẩy luồng khí thoát ra môi để mở rộng, hơi nâng phần giữa lưỡi lên và thả lỏng lưỡi, như trong từ "year" (/jɪər/) hay "you" (/juː/).
- /n/: Môi hé, đầu lưỡi chạm vào lợi hàm trên, và khí thoát ra từ mũi, như trong từ "name" (/neɪm/) hay "now" (/naʊ/).
- /h/: Môi hé nửa, lưỡi hạ thấp để luồng khí thoát ra, như trong từ "hat" (/hæt/) hay "hard" (/hɑːrd/).
- /r/: Môi tròn, hơi chu về phía trước. Lưỡi cong vào bên trong và thả lỏng lưỡi khi khí thoát ra, như trong từ "run" (/rʌn/) hay "relax" (/rɪˈlæks/).
- /w/: Thả lỏng lưỡi, môi hơi chu về phía trước kết hợp với dây thanh quản để tạo âm, như trong từ "water" (/ˈwɔːtər/) hay "winter" (/ˈwɪntər/).
Bạn có thể sử dụng các ví dụ này để giảng dạy cho trẻ những phụ âm này một cách dễ dàng và hiệu quả hơn.
Bé có thể học đánh vần nhiều âm cùng một lúc
Phương pháp học đánh vần tiếng Anh: Cách đánh vần các nguyên âm
Nguyên âm là những âm thanh trong tiếng nói khi chúng ta phát ra luồng khí từ phổi lên qua thanh quản mà không có sự cản trở từ môi. Trong tiếng Anh, nguyên âm được chia thành hai loại chính là ngắn và dài, mỗi loại có những âm thanh đặc trưng.
Nguyên âm ngắn trong tiếng Anh bao gồm:
- /ʌ/: Miệng hơi thu hẹp, lưỡi hơi nâng lên cao, phát âm gần như "ă" trong tiếng Việt.
- /ɑ:/: Lưỡi hạ thấp, miệng mở rộng, âm kéo dài giống như "a" trong tiếng Việt.
- /æ/: Môi mở rộng, lưỡi và môi hạ thấp, âm tương tự giữa "a" và "e".
- /e/: Môi mở rộng hơn, lưỡi hạ thấp so với khi phát âm "i", giống như âm "e" trong tiếng Việt nhưng ngắn hơn.
- /ɪ/: Môi mở rộng sang hai bên, lưỡi hạ thấp, phát âm giống "i" trong tiếng Việt nhưng rất ngắn.
Nguyên âm dài trong tiếng Anh bao gồm:
- /i:/: Kéo dài âm "i", vị trí lưỡi và môi cao hơn so với khi phát âm ngắn "i".
- /ɒ/: Lưỡi hạ thấp, môi hơi tròn, âm giống "o" trong tiếng Việt.
- /ɔ:/: Môi tròn, lưỡi cong lên chạm vào vòm miệng, phát âm gần giống "o".
- /ʊ/: Môi tròn hơi, lưỡi hạ thấp, đẩy hơi từ cổ họng, phát âm tương tự như chữ "ư" trong tiếng Việt nhưng ngắn hơn.
- /u:/: Lưỡi nâng cao, môi tròn, kéo dài âm "u".
Để giúp các bé tập đánh vần tiếng Anh hiệu quả, ba mẹ có thể áp dụng những cách sau đây:
- /ɪ/: Mở rộng môi sang hai bên, hạ lưỡi xuống, phát âm ngắn giống âm "i" trong tiếng Việt.
- /aʊ/: Làm tròn môi, lùi lưỡi sau, đọc "a" rồi chuyển dần sang "u".
- /i:/: Kéo dài âm "i", tạo âm thanh trong miệng mà không thổi ra bên ngoài, mở rộng môi hai bên, nâng lưỡi lên.
- /ʊ/: Làm tròn môi, hạ lưỡi xuống, thổi hơi từ cổ họng, giống như "ư" trong tiếng Việt.
- /u:/: Nâng lưỡi lên, làm tròn môi, kéo dài âm "u".
- /e/: Mở rộng môi hơn, hạ lưỡi xuống so với khi phát âm "i". Đọc giống như âm "e" trong tiếng Việt nhưng ngắn hơn.
- /ə/: Môi mở một cách nhẹ nhàng, thả lỏng lưỡi, phát âm giống như "ơ" trong tiếng Việt.
- /ɜ:/: Môi mở một cách nhẹ nhàng, cong lưỡi lên chạm vào phần còn lại của miệng
Bé cùng nhau tập đánh vần để cải thiện khả năng nói Tiếng Anh
Những lưu ý khi cho trẻ sử dụng sách đánh vần tiếng anh
Sau khi đã hướng dẫn con cách đọc tiếng Anh với các phụ âm và nguyên âm, ba mẹ nên áp dụng thêm một số quy tắc sau để giúp con học đánh vần một cách hiệu quả:
- Đọc cả từ: Khi dạy con đọc cả từ, chúng ta giúp trẻ nhận biết và ghi nhớ từng từ nhanh chóng hơn, đặc biệt khi kết hợp với hình ảnh. Hãy kết hợp phương pháp này với việc giới thiệu các phụ âm và nguyên âm trên bảng chữ cái để con dễ dàng hình dung và tiếp thu.
- Đếm số nguyên âm để biết số âm tiết: Trong tiếng Anh, có 5 nguyên âm chính là u, e, o, a, i. Số lượng nguyên âm trong từ sẽ xác định số âm tiết của từ đó. Dạy con đếm số nguyên âm và hướng dẫn từng âm tiết theo các từ ví dụ sau:
- Từ có 1 âm tiết: cat, dog, want...
- Từ có 2 âm tiết: wanna, chicken...
- Từ có 3 âm tiết: camera, vitamin...
- Từ có 4 âm tiết: camerama, calculator...
- Nhấn mạnh trọng âm: Trọng âm, được đánh dấu bằng dấu ('), là yếu tố quan trọng trong phát âm tiếng Anh. Những âm có dấu ('), thường là nguyên âm, cần được nhấn mạnh hơn để tạo ra ngữ điệu tự nhiên trong câu nói. Điều này giúp con phát âm một cách lưu loát và tự nhiên hơn. Trong quá trình hướng dẫn học đánh vần tiếng Anh, ba mẹ cần chỉ cho con nhận diện và thực hành nhấn mạnh trọng âm một cách chính xác.
Bố mẹ nên áp dụng thêm một số quy tắc để giúp con học đánh vần một cách hiệu quả
Việc sử dụng sách đánh vần tiếng Anh không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng đọc và phát âm chính xác mà còn tạo nền tảng vững chắc cho các kỹ năng ngôn ngữ trong tương lai. Qua đó, trẻ có thể tự tin giao tiếp và học tập bằng tiếng Anh một cách hiệu quả hơn. Vì vậy Umbalena nghĩ rằng, quý phụ huynh hãy khơi gợi sự tò mò và sự hứng thú của trẻ với việc học đánh vần từ sớm, để họ có được một tương lai sáng lạng và thành công trong việc học ngôn ngữ.