Hướng dẫn giải sách giáo khoa tiếng việt lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

Kết nối tri thức_Tiếng Việt 5_Tập 1_Bài 16_Xin chào, Xa-ha-ra

Giải SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 76, 77, 78, 79 Bài 16: Xin chào, Xa-ha-ra đầy đủ các phần Đọc, Viết, Luyện từ và câu, Nói và nghe, Đọc mở rộng… cho học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5.

Đọc (trang 76)

Trao đổi với bạn những điều em biết về sa mạc (thời tiết, cảnh vật, con vật, cây cối,...).

Trả lời:

- Thời tiết: Sa mạc thường có những điều kiện thời tiết khắc nghiệt, với nhiệt độ cao ban ngày và thấp ban đêm. Trong ngày, nhiệt độ có thể lên đến 50 độ C hoặc hơn, trong khi vào ban đêm, có thể xuống đến dưới 0 độ C.

- Cảnh vật: Cảnh vật của sa mạc thường là những cánh đồng cát mênh mông, đồi cát cao và đá khô cằn. Có những dãy núi cát cao vút và những thung lũng sâu thẳm. Có cả những địa hình đặc biệt như sa mạc nóng, sa mạc lạnh, hoặc sa mạc đá.

- Cây cối: Mặc dù sa mạc thường được liên tưởng đến việc thiếu cây cỏ, nhưng thực tế, có nhiều loại cây cỏ và cây bụi có thể sống trong môi trường khô cằn này. Một số loài cây phổ biến ở sa mạc bao gồm cây xương rồng, cây cỏ cỏi, cây bụi ngũ cốc và cây cỏ khô.

- Con vật: Sa mạc cũng là nhà của nhiều loài động vật khác nhau, chúng phải có những cách thích ứng đặc biệt để sống sót trong điều kiện khô khan. Một số loài động vật thích nghi như lạc đà, sói, cáo, thú rừng và cả những loài côn trùng như bọ cánh cứng, rệp và chuột chù.

- Đặc điểm khác: Ngoài ra, sa mạc cũng có những đặc điểm độc đáo như hiện tượng bão cát, hình thái đá và hố cát. Cũng là nơi sinh sống của nhiều dân tộc bản địa và văn hóa độc đáo.

Bài đọc 

Trả lời câu hỏi

Bài 1 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 77:

Tìm những chi tiết miêu tả sự khắc nghiệt của thiên nhiên:

– Trên con đường dẫn đến sa mạc Xa-ha-ra.

– Ở sa mạc Xa-ha-ra.

Trả lời:

Những chi tiết miêu tả sự khắc nghiệt của thiên nhiên:

– Trên con đường dẫn đến sa mạc Xa-ha-ra: Những rặng đá xám bỗng xỉn màu rồi ngả sang đen râm hoặc đỏ quạch; cái nắng như rải lửa khiến tóc của mọi người trở nên giòn tan.

– Ở sa mạc Xa-ha-ra: Cát của nó lộm cộm dưới đế giày. Cát sa mạc mịn như bột và mỏng manh như gió bụi, không to; Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh. Gió thổi lồng lộng kéo bật tóc tôi ra khỏi khăn trùm đầu.

Bài 2 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 77:

Nhân vật “tôi” có cảm xúc gì khi được đến Xa-ha-ra? Cảm xúc đó được thể hiện ra sao?

Trả lời:

Khi được đến Xa-ha-ra, nhân vật “tôi” có cảm xúc phấn khích, muốn nhảy nhót, tưởng như mình đang trong một giấc mơ, quên mất nắng nóng.

Bài 3 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 77:

Những điều đặc biệt ở Xa-ha-ra được miêu tả thế nào?

Trả lời:

Những điều đặc biệt ở Xa-ha-ra được miêu tả:

+ Thời tiết: buổi sáng nóng, buổi tối trời rất mát, thậm chí rất lạnh, gió thổi lồng lộng.

+ Cát: mịn như bột và mỏng manh như gió bụi, không to như cát Phan Thiết hay ẩm ướt như cát Sầm Sơn.

+ Lạc đà: cao lừng lững, phải ghìm lại để chúng không chạy; chạy trên cát lún thì lạc đà là vô địch.

+ Bình minh: trời hửng. Những cồn cát óng vàng vây quanh những căn lều vuông vắn. Bầu trời nhu nhú ánh bình minh rồi rải nắng non lóng lánh lên những hạt cát mịn.

Bài 4 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 77:

Theo em, chi tiết đoàn khách du lịch muốn nằm ngoài trời để ngắm sao cho thấy cảm xúc gì của họ?

Trả lời:

Theo em, chi tiết đoàn khách du lịch muốn nằm ngoài trời để ngắm sao cho thấy cảm xúc rất vui mừng, rất tò mò và háo hức được nằm mình lên trên cát, ngắm nhìn sao trời tự nhiên. Khách du lịch rất yêu thích không gian sa mạc, muốn chìm đắm vào sa mạc vốn có.

Bài 5 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 77:

Câu cuối bài đọc cho biết điều gì? Chọn câu trả lời dưới đây hoặc nêu ý kiến của em.

A. Thiên nhiên quá hùng vĩ, con người quá bé nhỏ.

B. Ở một nơi kì vĩ như Xa-ha-ra, con người chỉ cần chú ý đến cảnh sắc thiên nhiên.

C. Thiên nhiên giúp xoá nhoà khoảng cách giữa người với người.

Trả lời:

Đáp án đúng là: C. Thiên nhiên giúp xoá nhoà khoảng cách giữa người với người.

Luyện tập (trang 77)

Bài 1 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 77:

Tìm trong và ngoài bài đọc những từ ngữ chỉ đặc điểm của sa mạc và những từ ngữ có nghĩa trái ngược với chúng.

M: hoang vu – sầm uất

Trả lời:

lớn – bé; mịn – thô; mênh mông – nhỏ hẹp; nóng nực – lạnh giá; vắng vẻ – đông đúc.

Bài 2 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 78:

Từ tối và từ lạnh trong câu sau được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?

Trả lời:

Từ tối và từ lạnh trong câu sau được dùng với nghĩa gốc. Trong đó tối là trạng thái thời gian khi không còn mặt trời chiếu sáng; lạnh là sự giảm nhiệt độ.

Bài 3 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 78:

Đặt câu chứa từ thổi mang mỗi nghĩa dưới đây:

a. Chúm miệng lại và làm cho luồng hơi bật mạnh từ trong miệng ra.

b. (Không khí) chuyển động thành luồng và gây ra tác động nhất định.

Trả lời:

a. Em và các bạn thi nhau thổi bóng bay để trang trí lớp.

b. Mùa đông, gió thổi rít lên từng đợt lạnh buốt.

Viết (trang 78)

Đánh giá, chỉnh sửa bài văn tả phong cảnh

Bài 1 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 78:

Nghe thầy cô giáo nhận xét chung.

Trả lời:

Em nghe thầy cô giáo nhận xét chung về bài viết.

Bài 2 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 78:

Đọc lại bài văn của em và lời nhận xét của thầy cô để biết bài làm đạt được những yêu cầu nào dưới đây:

Trả lời:

Đọc lại bài văn của em và lời nhận xét của thầy cô để biết bài làm đạt được những yêu cầu như đã cho.

Bài 3 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 78:

Viết lại một số câu hoặc đoạn văn trong bài làm của em cho hay hơn theo gợi ý sau:

Cách 1: Sử dụng từ ngữ giàu sức gợi tả và hình ảnh so sánh, nhân hoá để cảnh vật hiện ra sống động hơn.

Cách 2: Đan xen câu văn nêu suy nghĩ, cảm xúc đối với phong cảnh được miêu tả.

Trả lời:

Em lựa chọn và viết lại một số câu hoặc đoạn văn trong bài làm của em cho hay hơn theo gợi ý.

Nói và nghe (trang 79)

Cảnh đẹp thiên nhiên

Bài 1 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 79:

Chuẩn bị.

– Tìm hiểu những thắng cảnh nổi tiếng của Việt Nam.

G: Cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang), vịnh Hạ Long (Quảng Ninh), động Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Bình), đảo Ngọc – Phú Quốc (Kiên Giang),...

– Tìm đọc trên sách báo, in-tơ-nét,… thông tin về một thắng cảnh em muốn giới thiệu. Ghi chép những thông tin quan trọng về thắng cảnh.

Trả lời:

- Cảnh đẹp em muốn giới thiệu: vịnh Hạ Long

- Thông tin về cảnh đẹp:

+ Vịnh Hạ Long - một di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận hai lần.

+ Vịnh Hạ Long nằm tại tỉnh Quảng Ninh, là một phần của vịnh Bắc Bộ, tại vùng Đông Bắc của Việt Nam.

+  Vịnh Hạ Long gồm nhiều đảo và hang động.

+ Các hang Đầu Gỗ, Thiên Cung, Bồ Câu và Sửng Sốt đều là những điểm tham quan không thể bỏ lỡ, với các tượng đá hình thú vị như gà rưng, cóc và rồng thác nước.

+ Vịnh Hạ Long còn là tổ ấm của nhiều loài động và thực vật quý hiếm…

Bài 2 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 79:

Trình bày.

Trả lời:

Nước ta được biết đến với vô vàn cảnh đẹp và tài nguyên thiên nhiên phong phú, là một trong những nguồn tài nguyên quý báu để thúc đẩy sự phát triển kinh tế của quốc gia. Trong danh sách những địa điểm đẹp của đất nước, chúng ta không thể bỏ qua Vịnh Hạ Long - một di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận hai lần. Hãy cùng tôi khám phá vẻ đẹp kỳ diệu tại đây và tìm hiểu tại sao nó luôn làm say đắm lòng của khách du lịch cả trong và ngoài nước.

Vịnh Hạ Long nằm tại tỉnh Quảng Ninh, là một phần của vịnh Bắc Bộ, tại vùng Đông Bắc của Việt Nam. Nó không chỉ là một trong những di sản thiên nhiên của Việt Nam được công nhận toàn cầu, mà còn là niềm tự hào của tất cả người dân Việt Nam trước thế giới.

Vịnh Hạ Long là một tác phẩm ngoạn mục của thiên nhiên, gồm nhiều đảo và hang động được tạo ra từ sự tạo hóa tuyệt vời. Mọi người đến đây không thể không bị quyến rũ bởi vẻ đẹp của vịnh, bởi màu xanh ngất ngây của trời và biển. Nơi đây, những hang động tự nhiên và những ngọn đá xanh lấp lánh đưa bạn vào một thế giới thần tiên. Vịnh Hạ Long thực sự khiến con người nhận ra rằng trước thiên nhiên, chúng ta vẫn còn rất nhỏ bé và ngạc nhiên.

Vẻ đẹp của Vịnh Hạ Long bắt nguồn từ sự kết hợp của đá, nước và bầu trời. Hệ thống đảo đá độc đáo này tạo nên một cảnh quan hùng vĩ với biển xanh ngút ngàn. Các hang động lớn bên trong những đảo đá này là một điểm đặc biệt hấp dẫn, với những ngọc trai tự nhiên của thiên nhiên. Các hang Đầu Gỗ, Thiên Cung, Bồ Câu và Sửng Sốt đều là những điểm tham quan không thể bỏ lỡ, với các tượng đá hình thú vị như gà rưng, cóc và rồng thác nước. Đó thực sự là một thế giới cổ tích nằm dưới lòng đất.

Không chỉ có thiên nhiên hùng vĩ, Vịnh Hạ Long còn là tổ ấm của nhiều loài động và thực vật quý hiếm. Trên các đảo của vịnh, có hàng nghìn loài thực vật khác nhau, từ cây ngập mặn đến cây ven bờ cát và cây mọc trên núi đá.

Vịnh Hạ Long là điểm đến hấp dẫn cho cả thiên nhiên và con người. Vùng đất Quảng Ninh có sự hòa hoãn, phóng khoáng của biển và gió, cùng với tính cẩn trọng, chăm chỉ của người dân miền Trung nơi cát trắng nắng và gió thổi. Từ thiên nhiên đến con người, tất cả đều đóng góp vào vẻ đẹp của quê hương và xứ sở này. Chúng ta hy vọng rằng Vịnh Hạ Long sẽ tiếp tục làm say đắm bạn khi bạn bước chân đến nơi đây.

Dù chúng ta có một dải đất hình chữ S tương đối nhỏ trên bản đồ thế giới, nhưng hãy khám phá những điều kỳ diệu và cuốn hút của núi rừng, sông nước, văn hóa và con người tại đây. Hãy cùng nhau bảo vệ môi trường để chúng ta có thể tiếp tục thưởng thức những cảnh đẹp như Vịnh Hạ Long trong tương lai.

Bài 3 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 trang 79:

Trao đổi, góp ý.

Trả lời:

Em và các bạn trao đổi, góp ý về bài nói.

Vận dụng (trang 79)

Tìm đọc sách báo hoặc xem video về những miền đất xa xôi mà con người ít có cơ hội đặt chân đến (Nam Cực, Bắc Cực, sa mạc,...).

Trả lời:

Báo VOV có bài báo nhan đề: 10 điều bí ẩn rất ít người biết về Nam Cực

Ngày 28/1/1820, đoàn thám hiểm của Nga do Thaddeus Bellingshausen và Mikhail Lazarev dẫn đầu đã khám phá ra Nam Cực. Sự tồn tại của nơi này chỉ được suy đoán trước đó.

Dưới đây là 20 sự thật thú vị ít người biết về vùng đất cực nam lạnh giá này.

1. Ở Nam Cực, có thời kỳ chỉ những người đã nhổ răng khôn và cắt ruột thừa mới có thể tới làm việc. Thực tế là các cuộc phẫu thuật trên không thể thực hiện tại các trạm ở Nam Cực. Do đó để làm việc ở đây, các thành viên của đoàn nghiên cứu cần phải loại bỏ răng khôn và ruột thừa ngay cả khi chúng hoàn toàn khỏe mạnh, phòng khi xảy ra sự cố vượt quá khả năng xử lý.

2. Nam Cực là nơi khô hạn nhất trên Trái đất. Hay đúng hơn, thung lũng McMurdo khô hạn nằm ở đây và một số khu vực đã không thấy mưa hay tuyết trong 2 triệu năm qua.

3. Giống như nhiều quốc gia, Nam Cực có tên miền riêng trên Internet là aq.

4. Cách đây 53 triệu năm, Nam Cực ấm đến mức những cây cọ mọc trên bờ biển, và nhiệt độ không khí cao trên 20 độ C.

5. Tháng 12/2013, Metallica tổ chức một buổi hòa nhạc ở châu Nam Cực, trở thành ban nhạc đầu tiên trên thế giới biểu diễn ở tất cả các lục địa. Để không làm ảnh hưởng đến hệ động vật địa phương, buổi hòa nhạc được tổ chức dưới một mái vòm bảo vệ đặc biệt, và khán giả nghe nhạc qua tai nghe.

6. Từ năm 1960 đến 1972, nhà máy điện hạt nhân đầu tiên ở Nam Cực hoạt động tại Trạm McMurdo, trung tâm nghiên cứu và định cư lớn nhất do Mỹ sở hữu.

7. Nam Cực có trạm cứu hỏa riêng. Nó thuộc về nhà ga McMurdo và sử dụng những nhân viên cứu hỏa chuyên nghiệp nhất.

8. Bất chấp điều kiện khắc nghiệt, 1 150 loài nấm đã được tìm thấy ở Nam Cực. Chúng thích nghi hoàn hảo với nhiệt độ cực thấp và thời gian đóng băng, rã đông kéo dài.

9. Về mặt kỹ thuật, cả 24 múi giờ đều có mặt ở Nam Cực, vì ranh giới của chúng hội tụ tại một điểm ở cả hai cực.

10. Không có gấu trắng ở Nam Cực. Để nhìn thấy chúng, bạn sẽ phải đến Bắc Cực hoặc các nước khác như Canada.