5 bước dạy con kỹ năng giải quyết vấn đề

Những đứa trẻ thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề có thể có nguy cơ trầm cảm và tự tử cao hơn. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng việc dạy trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề có thể cải thiện sức khỏe tinh thần . 
Cha mẹ có thể bắt đầu dạy các kỹ năng giải quyết vấn đề cơ bản trong trường mẫu giáo và giúp con mài giũa các kỹ năng của mình khi lên trung học và hơn thế nữa.

Tại sao kỹ năng giải quyết vấn đề lại quan trọng?

Trẻ phải đối mặt với nhiều vấn đề khác nhau hàng ngày, từ những khó khăn trong học tập đến các vấn đề khi chơi thể thao. Tuy nhiên, rất ít trẻ có cho mình một công thức để giải quyết những vấn đề đó. Khi bé thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề con sẽ có xu hướng trẻ nhỏ có xu hướng lảng tránh khi gặp vấn đề thay vì dồn năng lượng vào việc giải quyết. Đó là lý do tại sao bạn nhỏ bị tụt lại ở trường hoặc gặp khó khăn trong các mối quan hệ với bạn bè.

Một số trẻ khác thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề, thậm chí hành động một cách tiêu cực. Chúng có thể đánh một bạn chen ngang trước mặt vì chúng không biết phải làm gì khác. Hoặc, trẻ có thể rời khỏi lớp khi đang bị trêu chọc vì con không thể nghĩ ra cách nào khác để ngăn chặn điều đó. Những lựa chọn bốc đồng đó có thể tạo ra những vấn đề lớn hơn về lâu dài.

Xem thêm: 6 hành động nhỏ giúp con tự lập hơn mỗi ngày

5 bước giải quyết vấn đề
Trẻ nhỏ thường cảm thấy choáng ngợp hoặc tuyệt vọng thường không cố gắng giải quyết vấn đề. Nhưng khi bạn đưa cho con một hướng đi rõ ràng để giải quyết vấn đề, con sẽ cảm thấy tự tin hơn vào khả năng cố gắng của mình. Dưới đây là các bước để con học cách giải quyết vấn đề:

Bước 1: Xác định vấn đề
Chỉ cần nhìn rõ được vấn đề đã có thể tạo ra sự khác biệt lớn đối với những đứa trẻ đang cảm thấy bế tắc. Giúp con trình bày vấn đề, chẳng hạn như "Con không có ai chơi cùng vào giờ ra chơi" hoặc "Con không chắc liệu mình có nên học lớp toán nâng cao hay không". 

Bước 2: Phát triển ít nhất năm giải pháp có thể
Khuyến khích con suy nghĩ những cách có thể để giải quyết vấn đề. Nhấn mạnh rằng tất cả các giải pháp không nhất thiết phải là ý tưởng hay. Giúp con phát triển các giải pháp nếu con đang gặp khó khăn trong việc đưa ra ý tưởng. Hãy ghi nhận ngay cả một câu trả lời ngốc nghếch hoặc ý tưởng xa vời. Điều quan trọng là giúp con thấy rằng khi con dành thời gian suy nghĩ, con có thể tìm ra nhiều giải pháp tiềm năng khác nhau.

Bước 3: Xác định ưu và nhược điểm của từng giải pháp
Giúp con xác định các hậu quả tích cực và tiêu cực tiềm ẩn đối với từng giải pháp tiềm năng mà con đã đưa ra. 

Bước 4: Chọn một giải pháp
Khi con đã phân tích và đánh giá các kết quả tích cực và tiêu cực có thể xảy ra, hãy khuyến khích con chọn một giải pháp mà con nghĩ là phù hợp nhất.

Bước 5: Hành động và xem kết quả
Để con thử một giải pháp con chọn và đón xem điều gì sẽ xảy ra. Nếu không thành công, con luôn có thể thử một giải pháp khác từ những giải pháp trước đó mà chúng đã phát triển ở bước hai. Hoặc nếu không thể thử lại, ít nhất con cũng đã có kinh nghiệm rút ra được từ vấn đề lần này. Vấn đề đã không còn bị mắc kẹt trong đầu con nữa. 

Xem thêm: 10 ví dụ cha mẹ làm SUY NHƯỢC nỗ lực của con trong quá trình nuôi dạy

Rèn con đối mặt với các hậu quả 

Để con đối mặt với các hậu quả tự nhiên cũng là một cách dạy con kỹ năng giải quyết vấn đề. Vì vậy, không cần bắt buộc các hướng giải quyết của con phải thành công đạt được kết quả tốt. Cha mẹ có thể để con đưa ra lựa chọn sai lầm và đối mặt với những hậu quả tiêu cực do hành động của chúng, miễn là bạn chắc chắn rằng vấn đề đó không nghiêm trọng hay nguy hiểm. Điều này giúp trẻ hiểu rằng con sẽ phải nhận lại hậu quả cho những quyết định sai lầm, từ đó giúp con cân nhắc kỹ hơn và đưa ra lựa chọn tốt hơn trong những lần ra quyết định tiếp theo.

Khi có vấn đề phát sinh, đừng vội vàng giải quyết vấn đề thay con. Thay vào đó, hãy hỗ trợ con thực hiện các bước giải quyết vấn đề. Bạn có thể đưa ra các định hướng khi con cần hỗ trợ, nhưng vẫn khuyến khích họ tự giải quyết vấn đề.