Thứ tự sinh ảnh hưởng đến đặc điểm tính cách của con bạn như thế nào?

Tin tức & Sự kiện

Thứ tự sinh ảnh hưởng đến đặc điểm tính cách của con bạn như thế nào?

Là con đầu lòng, con giữa, con út hay con một cũng là một yếu tố có thể ảnh hưởng đến đặc điểm tính cách và hành vi của con bạn. Dưới đây là những gì các chuyên gia nói về mối liên hệ giữa thứ tự sinh và tính cách.

Kevin Leman, Ph.D. - nhà tâm lý học đã nghiên cứu về thứ tự sinh từ năm 1967 và là tác giả của cuốn sách The Birth Order Book: Why You Are Way You Are, cho biết rằng bí mật của sự khác biệt về tính cách giữa anh chị em ruột nằm ở thứ tự sinh và cách cha mẹ đối xử với con cái khác nhau dựa trên hoàn cảnh đó là con cả, con thứ, con út hay con một.

Meri Wallace, một nhà trị liệu trẻ em và gia đình trong hơn 20 năm và là tác giả của cuốn Birth Order Blues, đồng ý về lý thuyết này. Cô ấy nói rằng một số ảnh hưởng thứ tự sinh đến từ cách cha mẹ có thái độ khác nhau với con cả, con giữa và con út và một số ảnh hưởng là do vị trí của đứa trẻ trong mối quan hệ với anh chị em của chúng. "Mỗi vị trí có những thách thức riêng," cô giải thích.

Đặc điểm tính cách con đầu lòng

Là con đầu lòng, anh chị cả thường sẽ được nuôi dạy một cách cẩn trọng và có phần ưu tiên hơn. Điều này thường khiến cha mẹ trở thành những người chăm sóc theo sách vở, những người cực kỳ chu đáo, nghiêm khắc với các quy tắc và quá lo lắng về những điều nhỏ nhặt. Ngược lại, cách nuôi dạy con này có thể khiến trẻ trở thành người cầu toàn, luôn cố gắng làm hài lòng cha mẹ.
Con đầu lòng có xu hướng đắm chìm trong sự hiện diện của cha mẹ, điều này có thể giải thích tại sao đôi khi chúng hành động như những người lớn thu nhỏ. Họ cũng có xu hướng siêng năng và muốn xuất sắc trong mọi việc họ làm. Là con đầu lòng, họ có xu hướng mang những đặc điểm:

Đáng tin cậy
Tận tâm
Có quy tắc
Dè dặt
Kiểm soát

Vì họ đã từng có mỗi cha mẹ trước khi các em đến nên con đầu lòng đã quen với việc trở thành trung tâm của sự chú ý. Frank Farley -Tiến sĩ, nhà tâm lý học tại Đại học Temple ở Philadelphia, người đã nghiên cứu về tính cách và sự phát triển của con người, ông cho biết: "Nhiều bậc cha mẹ dành nhiều thời gian hơn để đọc và giải thích mọi thứ cho con cả. Sự chú ý không phân biệt đó có thể liên quan nhiều đến lý do tại sao những đứa con đầu lòng có xu hướng thành công vượt bậc.”

Thử thách đối với con đầu lòng

Michelle P. Maidenberg,Tiến sĩ., nhà trị liệu trẻ em và gia đình ở White Plains, New York cho biết: “Con đầu lòng thường có một nỗi sợ hãi tột độ về sự thất bại, vì vậy họ không cảm thấy đủ tốt khi hoàn thành bất cứ điều gì. Và bởi vì họ sợ phạm sai lầm, những đứa con lớn thường không linh hoạt - chúng không thích sự thay đổi và do dự bước ra khỏi vùng an toàn của mình", cô giải thích.
Ngoài ra, vì cha mẹ giao cho con cả nhiều trách nhiệm ở nhà như là giúp làm việc nhà hay trông chừng các em, gánh nặng đó có thể dẫn đến căng thẳng quá mức cho một đứa trẻ vốn đã cảm thấy áp lực phải trở nên hoàn hảo.

Đặc điểm tính cách con giữa

Khi đứa con thứ hai ra đời, cha mẹ có thể nuôi dạy con ít nghiêm khắc hơn do kinh nghiệm trước đây của họ. Họ cũng có thể ít chú ý hơn vì đã có những đứa trẻ khác trong cuộc sống của họ. Do đó, con giữa thường được lòng mọi người do ít được quan tâm hơn so với anh chị và em nhỏ.
"Đứa con giữa thường cảm thấy bị bỏ rơi và có cảm giác, 'Chà, tôi không phải là người lớn nhất. Tôi không phải là người nhỏ nhất. Tôi là ai?'", Wallace nói. Kiểu lộn xộn theo thứ bậc trong nhà như thế này khiến những đứa con giữa thường tìm đến tình cảm với bạn bè đồng trang lứa nhiều hơn vì chúng nghĩ cha mẹ đang dành thời gian và tình cảm cho anh cả và em út.
Nhìn chung, con giữa có xu hướng sở hữu những đặc điểm tính cách theo thứ tự sinh sau đây:

Chiều lòng người
Hơi nổi loạn
Phát triển mạnh tình cảm bạn bè
Có sự kết nối xã hội rộng
Hòa bình

Con giữa có xu hướng là kiểu người thuận theo dòng chảy. Đó là bởi vì một khi có em đến, họ phải học cách liên tục thương lượng và thỏa hiệp để hòa nhập với mọi người. Không có gì đáng ngạc nhiên khi tiến sĩ Frank Sulloway, tác giả cuốn sách Born to Rebel: Birth Order, Family Dynamics, and Creative Lives, lưu ý rằng những đứa con giữa đạt điểm dễ chịu cao hơn so với cả anh chị của chúng.
Bởi vì họ nhận được ít sự quan tâm hơn ở nhà, những người trung lưu có xu hướng tạo dựng mối quan hệ bền chặt hơn với bạn bè và ít bị ràng buộc với gia đình hơn so với anh chị em của họ. Linda Dunlap, Tiến sĩ, giáo sư tâm lý học tại Đại học Marist ở Poughkeepsie, New York, cho biết: “Họ thường là người đầu tiên trong số anh chị em của mình thích đi du lịch với một gia đình khác hoặc muốn ngủ ở nhà một người bạn ”.

Thử thách con giữa

Những đứa trẻ giữa đã từng sống như một đứa trẻ trong gia đình cho đến khi một người anh chị em mới truất ngôi chúng. Thật không may, họ thường nhận thức sâu sắc rằng họ không nhận được nhiều sự quan tâm của cha mẹ như anh chị "tiên phong" hoặc đứa con út yêu quý của họ. Nhận thức đó có thể khiến họ cảm thấy nhu cầu và mong muốn của mình bị phớt lờ.
Tiến sĩ Maidenberg nói: "Những đứa trẻ giữa ở một vị trí khó khăn trong một gia đình vì chúng nghĩ rằng chúng không được coi trọng. Chúng rất dễ bị bỏ rơi và bị lạc trong mớ hỗn độn." Và có một số giá trị để khiếu nại của họ.
Ví dụ, nghiên cứu đã phát hiện ra rằng cha mẹ không cung cấp cho những đứa trẻ sinh sau sự hỗ trợ nhận thức giống như họ đã cung cấp cho những đứa con đầu lòng, làm giảm bớt những gì họ cho là sự hỗ trợ nuôi dạy con cái không cần thiết.

Xem thêm: 5 ứng xử sai lầm khiến trẻ càng mè nheo, ăn vạ

Đặc điểm tính cách con út

Những đứa trẻ út có xu hướng có tinh thần tự do nhất do thái độ ngày càng thoải mái của cha mẹ chúng đối với việc nuôi dạy con cái lần thứ hai (hoặc thứ ba, hoặc thứ tư hoặc thứ năm). Kết quả là, em bé của gia đình có xu hướng có các đặc điểm thứ tự sinh như sau:

Vui tính
Không phức tạp
Hướng ngoại
Thu hút sự chú ý

Vì cha mẹ thường không dán mắt vào con út như con cả, nên em út có thể phát triển những cách riêng để thu hút sự chú ý. Chúng có xu hướng trở thành những người với tính cách hướng ngoại, hòa đồng. Ngoài ra, theo nghiên cứu của Tiến sĩ Sulloway, những đứa trẻ út có xu hướng đạt điểm "dễ chịu" cao hơn trong các bài kiểm tra tính cách so với những đứa con đầu lòng.
Những người trẻ tuổi nhất cũng tạo nên sự chú ý bằng sự mạo hiểm của mình. Do đó, những đứa con út có tinh thần tự do có thể cởi mở hơn với những trải nghiệm khác thường và những rủi ro về thể chất so với anh chị em của chúng.

Thử thách đối với con út

Tiến sĩ Leman lưu ý: Những đứa con út thường cảm thấy rằng "không có gì tôi làm là quan trọng". Không có thành tích nào của chúng có vẻ nguyên bản. Anh chị em của chúng đã học nói, đọc và đi xe đạp. Vì vậy, cha mẹ ít phản ứng với niềm vui tự phát trước thành tích của chúng và thậm chí có thể thắc mắc, “Tại sao con không thể bắt kịp nhanh hơn?”
Con út cũng có thể học cách sử dụng vai trò là em bé của mình để thao túng người khác theo cách của họ. Tiến sĩ Leman lưu ý: “Họ ít có khả năng bị kỷ luật nhất. Cha mẹ thường nuông chiều những đứa trẻ nhỏ nhất khi nói đến công việc nhà và các quy tắc, không bắt chúng tuân theo các tiêu chuẩn giống như anh chị em của chúng.”

Đặc điểm tính cách của con một

Là con một là một vị trí độc nhất. Không có bất kỳ anh chị em nào để cạnh tranh, con một độc chiếm sự chú ý và nguồn lực của cha mẹ - không chỉ trong một thời gian ngắn như con con cả, mà là mãi mãi. Trên thực tế, điều này làm cho con một trở thành "con đầu lòng siêu hạng".
Ngoài ra, con một có đặc quyền (và gánh nặng) được đặt lên vai đó là tất cả sự hỗ trợ và kỳ vọng của cha mẹ. Vì vậy, con một thường có xu hướng:

Độc lập
Cầu toàn
Tận tâm
Siêng năng
Lãnh đạo

Thách thức của con một

Là con một, trẻ sẽ gặp phải vấn đề về sự chia sẻ. Bởi vì chỉ có một mình nên trong gia đình trẻ sẽ được hưởng thụ mọi thứ, trẻ quen có được tất cả những gì mình muốn và không cần chia sẻ với bất cứ ai. Điều này có thể hình thành tính cách xem mình là trung tâm ở trẻ là con một trong nhà.

Là con duy nhất, trẻ sẽ rất nhạy cảm bởi vì chỉ có một mình, không có các mối quan hệ đồng hành như anh chị em đôi khi khiến trẻ trở nên cô đơn trong gia đình vì không thể chia sẻ những trò chơi hay câu chuyện nhỏ với bố mẹ. Ngoài ra, trẻ không chỉ nhận được tất cả tình yêu thương mà còn cả những kỳ vọng, chỉ trích và phê bình từ cha mẹ. Không có ai để trẻ chia sẻ cảm xúc của mình khiến trẻ trở nên nhạy cảm và áp lực.

Xem thêm: 5 bước dạy con kỹ năng giải quyết vấn đề